Zit er nog voldoende geld in de envelop?

 

David Barsamian: Voor het eerst in 175 jaar hebben medische tijdschriften als The Lancet,  The New England Journal of Medicine en The Scientific American gebroken met hun afzijdigheid ten aanzien van de politiek  door tegen de Amerikanen te zeggen, dat Trump niet meer dan een ‘One-term’ president moest zijn. Wat denkt u dat de reactie vanuit Washington was op de pandemische situatie en de kritiek hier op? Noam Chomsky: “Basically they don’t care.” Het is ongelofelijk, letterlijk, dat een vooraanstaand medisch tijdschrift voor het eerst in haar geschiedenis een politiek standpunt heeft ingenomen.

   Mijn moeder die 6.158,95 kilometer verwijderd woont van Washington, in Den Haag, las onder haar unieke vergrotingsapparaat in haar TROUW – waarschijnlijk behoort ze met haar 95 jaar tot de oudste abonnees – dat corona toch wel echt gevaarlijk kon zijn. Ze hoort al jaren minimaal en kan nog een op een communiceren via een gehoorapparaat met losse zendermicrofoon voor de gesprekspartner en wordt nu ook langzaam blind. Het vergroten van haar krant, boek en brieven op haar scherm draagt nog zorg voor contact met de wereld. “Ik lees steeds meer ellende en houd het soms maar bij de koppen in de krant”. Ze wast nog vaker haar handen, lucht op mijn advies het huis vaker en bezoek moet een mondkapje dragen, hebben mijn broer en ik ingesteld.

   Chomsky: “De Spaanse griep begon op een kazerne in Kansas, in 1918. Een Amerikaanse soldaat die naar Europa ging zorgde voor de Europese en wereldwijde besmetting. Die griep had niets met Spanje te maken. Honderdduizenden Amerikanen en miljoenen burgers wereldwijd zijn er aan gestorven. Trump zou het waarschijnlijk het Kansasvirus hebben genoemd.”

   Wij, mijn jongste broer en ik, zijn al sinds het begin van de corona crisis niet meer op drukke plekken geweest, in theaters of bioscopen, en doen uiterst voorzichtig boodschappen, voor zover dat gaat. In de ‘goede’ tijd, gedurende de zomer, zijn mijn vriendin en ik een paar keer in een restaurant geweest op het terras, op veilige afstand van andere gasten. Er is echter weinig solidariteit onder het boodschappend publiek als het om afstand en mondkapjes gaat. Met dank aan QAnon, door Trump gesteund,  en vele protesterende anders denkenden, ook in Nederland. Om onze moeder te beschermen - wij zorgen afwisselend gedurende de week voor haar - kunnen we ons een losse houding niet permitteren. Je wilt alles doen om de weg van corona niet haar laatste te laten zijn.

   Investeer je geld in zaken die voor snelle winst zorgen en niet in onzekerheid op de lange termijn. Dat is het adagium dat na de 2^e wereldoorlog op grote schaal wordt gepraktiseerd. En met succes voor hen die begrijpen dat je niet aan geld moet dénken om rijk te worden. In 1979, in de guldentijd, bezat de armste miljonair (Quote 500)  20 miljoen. Dat was in 2001 75 miljoen. Als je voor een baas werkt betaal je (te) veel belasting. Als je investeert en anderen voor je laat werken kan je die belasting ontduiken. Zo simpel is het. Het zijn de belastingbetalers die zorgen voor de voortgang van het land en de infrastructuur, waar vooral de belastingontduikers van meeprofiteren. Quote 500: “Picketty’s baksteendikke bestseller ‘Kapitaal van de 20^e eeuw’ laat zich samenvatten met de zin: De bezitters zullen steeds meer bezitten, totdat ze alles hebben. Waarom? Omdat rendement op kapitaal volgens hem sneller groeit dan economie.”

   Ze heeft een mooi pensioen maar schuurt steeds dichter tegen de vergetelheid aan. ‘Heb ik nou wel genoeg geld voor de begrafenis? Je moet de goedkoopste kist nemen want die gaat mee de oven in. Daar zie je niets van terug’. Ze blijft gevoel voor humor houden en het is een feestje om lekker voor haar te koken, want daar geniet ze nog echt van. Ziet niet meer wat er in de koelkast staat en soms nauwelijks wat er op haar bord ligt. Een taartje voor een feestelijke gebeurtenis, een kleinkind gaat trouwen, bekijkt ze eerst met een flink vergrootglas om te zien wat het is. Maar proeven…? Geen probleem. ”En heb je nu genoeg geld uit de envelop gehaald voor de boodschappen!!”

   Kennis is niet genoeg, je moet er wat mee doen! Volgens Chomsky ligt hier het fundamentele probleem dat veel dieper gaat dat Trump. Wie neemt de bal op om, vooruitlopend op een nieuw virus, de kennis van het oude virus daar nu al voor in te zetten? Bij Farmaceuten klotst het geld tegen de plinten op, maar ontwikkelingen worden geremd door kapitalistische logica. Je investeert niet in onderzoek dat ‘misschien’ werkt en door de bevolking eenmalig gebruikt gaat worden. Financieel zeer onverstandig! Stop geld in zaken die overmorgen al gegarandeerde winst opleveren. Ronald Reagan maakte 40 jaar geleden in zijn inaugurele rede al duidelijk wat kapitalisme is: “De overheid is het probleem, niet de oplossing.” Zo dacht ook Thatcher erover. Het Neoliberalsime, volgens onderzoekers eigenlijk in 1929 ontstaan, was toen al het containerbegrip voor alle kwalen van ook de huidige tijd. Een spookbeeld van links, wordt wel gezegd. Maar de grote maatschappelijke spanningen uit de jaren dertig vormden een voedingsbodem voor de Franco’s en Mussolini’s, voor Stalins Sovjet-Unie en Hitlers Duitsland. Biden heeft (voorlopig…) gewonnen maar het zal een tour de force zijn om  de maatschappelijke onrust een halt toe te roepen. En dat geldt niet alleen voor Amerika…Jill Lepore, Amerikaans historicus: “Amerika vormt een veel pluralistischer politieke gemeenschap dan voorheen. De problemen van vandaag gaan dieper dan die van het presidentschap. Trumpisme kan je alleen begrijpen in het licht van de lange geschiedenis van Amerikaanse rassenverhoudingen en nog meer van de geschiedenis van Amerikaanse ideeën en politiek, de geschiedenis van technologische verandering. Wij burgers besturen zelf de auto, maar het voelt alsof we hulpeloze passagiers zijn op een schip. Maar WIJ bemannen dat schip….De cirkel van woede is bijna geautomatiseerd door de sociale media. Er is geen algoritme voor een algemeen belang.”

   Ik bespreek dit allemaal ook met mijn moeder voor zover dat via een microfoontje nog gaat. Ze leest het ook in de krant op haar scherm en begint er soms zelf over. Kan Biden rust brengen tussen de rode en blauwe opponenten? Laten we het hopen. Maar het gesprek eindigt vaak zoals het begon: “Zit er nog voldoende geld in de envelop voor de boodschappen!”

   Mijn moeder speelde vroeger ook Bach/Bussoni’s Nun komm der Heiden Heiland. Is dit waar wij op moeten hopen in deze turbulente tijden. Een soort van gewenst algoritme? Luister naar de meesterpianist Víkingur Ólafsson. Zó precies in zijn ritmische timing van de noten dat niets in de weg staat het door Bach bedoelde te ondergaan. Geen interpretatie maniërisme. En let even op het allerlaatste, bevrijdende akkoord.

https://www.youtube.com/watch?v=6ANSfYZmiEc

 

Voor wie geïnteresseerd is in het bijzondere interview van David Barsamian met Noam Chomsky: https://lithub.com/noam-chomsky-on-the-president-the-pandemic-and-the-upcoming-election/